Magnet e ile ea Lekoa ho Sebelisa Chaena ea Boholo-holo

Thepa ea tšepe ea magnetite e fumanoe ka nako e telele. Libukeng tse robong tsa Lu's spring le Autumn Annals, ho na le polelo e reng: "haeba u le mosa ho hohela tšepe, u ka 'na ua lebisa ho eona." Ka nako eo, batho ba ne ba bitsa "magnetism" e le "mosa". Ba ne ba nka tšepe e hohelang makenete e le khoheli ea 'mè ho bana ba hae. O nahana: "lejoe ke 'mè oa tšepe, empa ho na le mefuta e' meli ea majoe: lejoe le lerato le ka hohela bana ba hae, empa lejoe le se nang teboho ha le khone." Pele ho lesika la Han, batho ba ile ba ngola "Ci Shi", e bolelang lejoe le lerato.

Kaha magnetite e ka hohela tšepe, na e ka boela ea hohela litšepe tse ling? Baholo-holo ba rona ba ile ba etsa liteko tse ngata, 'me ba fumana hore makenete a ke ke a hohela khauta feela, silevera, koporo le lisebelisoa tse ling, empa hape le litene le lithaele. Mehleng ea Bophirimela ea Han, batho ba ne ba se ba hlokometse hore magnetite e ka hohela tšepe feela, ho e-na le lintho tse ling. Ha limakenete tse peli li behiloe haufi le tse ling, ka linako tse ling lia hohelana 'me ka linako tse ling lia leleka. Hoa tsebahala hore makenete a na le lipalo tse peli, e 'ngoe e bitsoa N pole 'me e' ngoe ke S pole. Joalo ka lipalo tse lelekanang, lipalo tse fapaneng lia hohelana. Batho ka nako eo ba ne ba sa tsebe ’nete ena, empa ba ne ba ntse ba ka e lemoha.

Lelokong la Bophirima la Han, ho ne ho e-na le setsebi sa alchemist se bitsoang Luan da. O ile a etsa likarolo tse peli tsa chess tse kang lintho ka ho lokisa polarity ea likarolo tse peli. Ka linako tse ling likotoana tse peli li ne li hohelana, 'me ka linako tse ling li ne li koenehelana. Luan Da o e bitsitse "Dou Qi". O ile a hlahisa buka ena ho Emperor Wu oa Leloko la Han 'me a e bontša hona moo. Moemphera Wu oa Lesika la Han o ile a makala, ’me Longxin a thaba hoo Luan a ileng a fuoa tlotla ea “Mookameli oa Wuli”. Luan Da o sebelisitse mofuta oa makenete ho etsa lintho tse ncha ho thetsa Emperor Wu oa Leloko la Han.

Lefatše le boetse ke makenete e kholo. Lipalo tsa eona tse peli li haufi le sebaka sa South pole le sebaka sa North pole ka ho latellana. Ka hona, ha makenete a holim'a lefatše a ka potoloha ka bolokolohi, a tla lelekana ka limakete tse tšoanang, 'me a hohele limakete ka lisebelisoa tse fapaneng, tse bontšang leboea le boroa. Batho ba boholo-holo ba ne ba sa utloisise 'nete ena, empa ba ne ba hlakile haholo ka ketsahalo ea mofuta ona.